Skąd się biorą dzieci? To pytanie, które prędzej czy później słyszy każdy rodzic. Odpowiedź na nie nie jest prosta, a sposób jej udzielenia zależy od wieku i dojrzałości dziecka. Jak zatem rozmawiać z dziećmi na ten temat, aby przekazać im rzetelną wiedzę, a jednocześnie nie zniechęcić do dalszych pytań? Poznaj kilka wskazówek, które pomogą Ci w tej niełatwej rozmowie.
Dostosuj odpowiedź do wieku dziecka
Sposób, w jaki wyjaśnisz dziecku, skąd się biorą dzieci, powinien być dostosowany do jego wieku i poziomu rozwoju.
- Małym dzieciom (3-5 lat) wystarczy powiedzieć, że dziecko rośnie w brzuchu mamy, a gdy jest już wystarczająco duże, przychodzi na świat.
- Starsze dzieci (6-8 lat) mogą już zrozumieć, że do poczęcia dziecka potrzebna jest komórka jajowa od mamy i plemnik od taty, które łączą się ze sobą.
- Nastolatki (powyżej 12 roku życia) powinny otrzymać bardziej szczegółowe informacje na temat procesu zapłodnienia, ciąży i porodu.
Warto też poruszyć temat antykoncepcji i odpowiedzialności związanej z podejmowaniem aktywności seksualnej.
Używaj prostego języka
Rozmawiając z dzieckiem o poczęciu i narodzinach, staraj się używać prostego, zrozumiałego dla niego języka. Unikaj skomplikowanych terminów medycznych, a zamiast tego posługuj się określeniami, które dziecko zna i rozumie.
Możesz na przykład powiedzieć, że dziecko rośnie w specjalnym miejscu w brzuchu mamy, które nazywa się macicą. Wyjaśnij, że dziecko jest połączone z mamą przez pępowinę, dzięki której otrzymuje pożywienie i tlenu.
Bądź szczery i bezpośredni
Kiedy dziecko zadaje pytanie o to, skąd się biorą dzieci, najważniejsze jest, aby odpowiedzieć szczerze i bezpośrednio. Nie należy unikać tematu, wymyślać bajek czy zbywać pytania. Maluchy są bardzo spostrzegawcze i szybko wyczują, że coś jest nie tak.
Odpowiadając na pytanie, używaj prostych i zrozumiałych dla dziecka słów. Dostosuj poziom szczegółowości do wieku i dojrzałości pociechy. Nie musisz od razu zagłębiać się w szczegóły dotyczące stosunku seksualnego. Wystarczy, że powiesz, że dzieci powstają z połączenia komórki mamy i taty.
Przykładowe wyjaśnienie dla młodszego dziecka może brzmieć tak: „Kiedy mama i tata bardzo się kochają, tata przekazuje mamie małe ziarenko, które łączy się z ziarenkiem mamy. Z tego powstaje maleńkie dziecko, które rośnie w brzuszku mamy, aż jest gotowe, by przyjść na świat.”
Używaj pomocy wizualnych
Czasami samo wytłumaczenie słowne może być niewystarczające. Warto wtedy sięgnąć po pomoce wizualne, które ułatwią dziecku zrozumienie tematu. Mogą to być:
- Książeczki edukacyjne dostosowane do wieku dziecka
- Plansze anatomiczne przedstawiające budowę ciała kobiety i mężczyzny
- Filmy animowane o rozmnażaniu (np. o zapylaniu kwiatów)
Pamiętaj jednak, aby zawsze wcześniej samemu zapoznać się z materiałami, które chcesz pokazać dziecku. Upewnij się, że są one odpowiednie do jego wieku i nie zawierają treści, które mogłyby je przestraszyć lub zawstydzić.
Nie wstydź się i nie okazuj zażenowania
Rozmawiając z dzieckiem o tak intymnych kwestiach, łatwo o zażenowanie. Pamiętaj jednak, że maluch nie ma jeszcze wykształconego poczucia wstydu związanego z seksualnością. Dla niego to po prostu kolejny temat do poznania.
Jeśli okazujesz zakłopotanie lub wstyd mówiąc o rozmnażaniu, dziecko może pomyśleć, że jest to coś złego lub brudnego. Zamiast tego, postaraj się rozmawiać w naturalny, otwarty sposób. Pokazuj, że seksualność jest normalną częścią życia i nie ma w niej nic wstydliwego.
Jeśli nie znasz odpowiedzi na jakieś pytanie, po prostu to przyznaj. Możesz powiedzieć: „To bardzo dobre pytanie, ale nie jestem pewna/pewien odpowiedzi. Muszę to sprawdzić i wrócę do ciebie z wyjaśnieniem.”
Dzięki temu dziecko będzie wiedziało, że zawsze może z tobą porozmawiać, nawet jeśli nie od razu uzyska odpowiedź.
Podkreślaj rolę miłości i bliskości
Mówiąc dziecku o poczęciu, warto podkreślić rolę miłości i bliskości między rodzicami. Zaznacz, że dziecko powstaje z miłości mamy i taty, a akt seksualny jest wyrazem tej miłości. Unikaj określeń sugerujących przypadkowość czy mechaniczność tego procesu.
Przykładowe wyjaśnienie dla starszego dziecka: „Kiedy dwoje dorosłych ludzi bardzo się kocha, pragną być ze sobą blisko również cieleśnie. Podczas takiego zbliżenia penis mężczyzny wnika do pochwy kobiety. Wtedy plemniki z nasienia mężczyzny mogą połączyć się z komórką jajową kobiety. Jeśli dojdzie do zapłodnienia, powstaje zarodek, z którego rozwija się dziecko.”
Podkreśl też, że seks jest czymś zarezerwowanym dla dorosłych, którzy darzą się głębokim uczuciem. Dzięki temu unikniesz przedwczesnej seksualizacji dziecka.
Nie bagatelizuj tematu
Choć rozmowy o rozmnażaniu bywają krępujące, nie należy ich unikać ani bagatelizować. Dziecko, które nie uzyska odpowiedzi od rodziców, poszuka jej gdzie indziej – u rówieśników, w internecie, w telewizji. Niestety, często są to źródła przekazujące niepełne lub mylne informacje.
Dlatego tak ważne jest, aby to rodzic był pierwszym i najważniejszym źródłem wiedzy dla dziecka. Rozmawiaj, odpowiadaj na pytania, nie oceniaj. Dzięki temu zbudujesz z pociechą relację opartą na zaufaniu i szczerości. Będzie wiedziała, że zawsze może przyjść do ciebie z każdym problemem czy wątpliwością.